Kodeks spółek handlowych (ksh) dopuszcza cztery typy spółek osobowych i dwie kapitałowe (patrz ramka). Od 19 maja pojawiła się również możliwość rejestracji spółki europejskiej.
Jest wiele wskaźników, od których zależy wybór odpowiedniej formy spółki. Wśród nich – m. in. cel prowadzenia
biznesu, koszty działalności , opodatkowanie, ukształtowanie zasad kontroli nad spółką czy też odpowiedzialność
wsp61nik6w – wymienia Grzegorz Domański z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka.
Odpowiedzialność i prestiż
Co zatem należy wziąć pod uwagę? Jeśli wspólnikom zależy, by chronić swój prywatny majatek, to godne polecenia są spółki kapitałowe (z o.o. i akcyjna).
Ich akcjonariusze i udziałowcy odpowiadają do wysokości zainwestowanych środków – wyjaśnia Michał Wysocki, radca
prawny z kancelarii Wysocki i Partnerzy.
Innym rozwiązaniem pozostaje np. spółka komandytowa. Tu jedni wspólnicy – tzw. komplementariusze – odpowiadają
całym swoim majątkiem, a inni – komandytariusze – tylko do wysokości wniesionych udziałów.
Przy wyborze typu spółki czasem znaczenie ma także pożądany prestiż przedsięwięcia.
– W oczach dużych kontrahentów spółki z o.o. czy akcyjne kojarzą się lepiej niż osobowe. Dlatego, że są bardziej wiarygodne – z uwagi m.in. na obowiązek prodzadzenia pełnej księgowości – przekonuje Michał Wysocki.
Ale z drugiej strony np. wspólnik spółki jawnej odpowiada za długi firmy całym majątkiem. Jeśli jego majątek jest znaczny, a przedsiębiorstwo dobrze się rozwija, to takiej spółce nie sposób odmówić wiarygodności.
Oszczędności
W wyborze istotne znaczenie mają także koszty.
– Sama rejestracja zarówno spółki osobowej, jak i kapitałowej to podobny wydatek, nie przekraczający łącznie 2 tys. zł. – za wszystkie obowiązkowe wpisy i zgłoszenia. Różnice wynikają m. in. z kapitału założycielskiego. Przykładowo w spółce jawnej nie jest wymagana jego minimalna wielkość, ale już przy spółce z o.o. wynosi ona 50 tys. zł., zaś w spółce akcyjnej – 500 tys. zł. – przypomina Piotr Bieniek z kancelarii Nowakowski i Wspólnicy.
Zdaniem Michała Wysockiego, koszty prowadzenia działalności w spółkach kapitałowych są z reguły wyższe niż osobowych.
– Taka sytuacja dotyczy w szczególności dużych i rozbudowanych przedsiebiorstw, gdzie choćby koszty wynagrodzenia członków zarządu, rady nadzorczej czy też rozbudowanej księgowości stanowią znaczącą pozycję budżetu – mówi Michał Wysocki.
Grzegorz Domański zaznacza jednak, że koszty założenia i późniejszej obsługi nie należą do najważniejszych kryteriów wyboru typu spółki.
– Argument w stylu “ spółka jawna jest tańsza w obsłudze niż spółka akcyjna” to chybione myślenie, m.in.dlatego, że określenie przyszłych wydatków jest trudnym zadaniem – tłumaczy Grzegorz Domański.
Podatki
Wybór konkretnego typu spółki wiąże się też z konsekwencjami podatkowymi.
– Na przykład: wspólnicy spółek osobowych odpowiadają solidarnie ze spółką za wszelkie zobowiązania podatkowe firmy całym swoim majątkiem. A w przypadku spółek kapitałowych taka odpowiedzialność nie obejmuje wspólników, a tylko w pewnych, s zczególnych sytuacjach dotyczyć może członków jej zarządu – wyjaśnia Robert Krasnodębski, radaca prawny z kancelarii Weil, Gotshal & Manges.
To nie wszystkie różnice. Podatnikami spółek osobowych są też jej wspólnicy. Co to oznacza?
– Skutek taki, że płacą jeden podatek dochodowy (PIT) w wysokości 19% w przypadku wyboru stawki liniowej. Dochody wspólników spółki kapitałowej są natomiast faktycznie opodatkowane podwójnie, czyli 19-proc. CIT-em oraz PIT-em, według takiej samej stawki – od dywidendy z akcji czy udziałów – wyjaśnia Robert Krasnodębski.
Zmiany
Czasami po prostu trzeba zmienić formę działalności. Zamiast rejestrować nową spółkę, warto wtedy się przekształcić. Przepisy ksh pozwalają na dowolne przeprowadzenie takiej operacji.
– Ów proces zaczyna się od stworzenia planu przekształcenia, co leży w gestii zarządu lub wspólników – w zależności od typu spółki. W planie zawiera się m.in.wartość bilansową majątku przekształcanej spółki. Kolejny etap to podjęcie uchwały o przekształceniu, powołanie władz, zawarcie umowy bądź statutu nowej spółki i wpisanie jej do rejestru. Proces przekształcenia trwa kilka miesięcy – informuje Agnieszka Dzięgielewska – Jończyk, radca prawny z kancelarii CMS Cameron McKenna.
Z chwilą wpisu do KRS powstaje nowa spółka. Przejmuje ona prawa i obowiązki poprzedniczki – m.in. w sprawach majątku, koncesji i zezwoleń, umów o pracę.