Jeśli inwestor nie uzyska decyzji o zezwoleniu na budowę lub przebudowę obiektu, mamy do czynienia z tzw. samowolą budowlaną. I dlatego też właściwy organ zobowiazany jest wydać decyzję administracyjną nakazujaca rozbiórkę części obiektu budowlanego, wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. Jest to decyzja, której celem jest usunięcie samowoli budowlanej.
Aby nie dopuścić do wydania takiej decyzji, w przypadku gdy budowa została już zakończona, inwestor może wystapić do właściwego organu z wnioskiem o wydanie decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego (tzw. decyzja legalizacyjna). Do wniosku należy oczywiście dołączyć, wcześniej sporządzony projekt budowlany.
Stosownie do art. 49 prawa budowlanego, właściwy organ wyda decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego, po łącznym stwierdzeniu zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, kompletności projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz wykonania projektu budowlanego przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia.
W decyzji zatwierdzającej projekt budowlany organ nałoży na inwestora obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie oraz w drodze postanowienia, ustali ponadto wysokość niezbędnej opłaty legalizacyjnej.
Ponadto, wprowadzona ustawą z 10 maja 2007r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (DzU z 5 czerwca 2007 r.), abolicja odnosl się do obiektów budowlanych lub ich części wybudowanych bez zezwolenia, których budowa została zakończona po 31 grudnia 1994 r., a przed 11 lipca 1998 r., przed 11 lipca 2003 r. zaś nie zostało wszczęte postępowanie administracyjne. Z tego wynika, iż abolicja budowlana nie ma zastosowania do obiektów wybudowanych w 2007 r.